Zonnepanelen zijn geen collectoren
Soms worden zonnepanelen met zonnecollectoren verward. Nochtans heeft elk systeem zijn specifieke functie. Zonnepanelen, ook wel PV of fotovoltaïsche panelen genoemd, zetten zonne-energie om in elektriciteit. Zonnecollectoren daarentegen zullen in combinatie met een boiler het sanitair water verwarmen. Wat beide technieken gemeen hebben, is dat ze de zon als hernieuwbare energie gebruiken. Op ecologisch vlak blijven ze dus heel interessant.
Zonnepanelen met terugdraaiende meter
Een terugdraaiende teller meet jouw elektrisch verbruik, maar draait terug als er stroomoverschot naar het openbare net vloeit. Je kan het stroomoverschot van de zomer dus eenvoudig recupereren tijdens de winter. Bij de jaarlijkse afrekening wordt het verschil tussen de afgenomen en geleverde stroom gewoon gemeten. Elke kilowattuur (kWh) die je op het distributienet plaatst, krijgt zo dezelfde waarde als die je ervan afhaalt. Omwille van dit voordeel weigerden zonnepaneeleigenaars de plaatsing van een digitale meter. Maar vanaf januari 2025 is Fluvius verplicht om alle analoge meters te vervangen en kunnen consumenten de installatie van hun digitale meter niet langer weigeren.
Zonnepanelen met digitale meter
De digitale meter meet apart hoeveel elektriciteit je van het net afneemt en hoeveel je injecteert. Op het einde van het jaar worden beide cijfers in rekening gebracht op basis van je werkelijke afname en piekverbruik. Het grote verschil met de terugdraaiende meter zijn de eenheidsprijzen voor de verbruikte dan wel geleverde stroom. Want bij elk energieverbruik van het net betaal je naast de eenheid stroom ook distributiekosten en taksen. Als je daarentegen stroom op het net injecteert, krijg je enkel die levering vergoed en dit aan lagere eenheidsprijs. Daarom is het nu veel voordeliger om de opgewekte stroom onmiddellijk zelf te verbruiken. Wie minstens 35% van zijn opgewekte stroom meteen gebruikt, is goedkoper gesteld met zijn digitale meter.
Wat is de winst van zonnepanelen zonder terugdraaiende teller?
Door de elektrificatie ligt ons elektrisch verbruik hoger dan ooit en gebruiken we het distributienet intensiever. Omdat de energieprijzen hierdoor stijgen, blijft het heel interessant om gratis hernieuwbare energie op te wekken met zonnepanelen. Omwille van het prijsverschil tussen afgenomen en geïnjecteerde stroom moet de installatie echter beter afgestemd worden op het eigen energieverbruik. En om tot een stabiel en beter rendement te komen en elektrische toestellen op verschillende momenten te kunnen inschakelen, dient de productie zo goed mogelijk gespreid te worden over de dag. De spreiding van PV-panelen over verschillende daken en oriëntaties wint hierdoor aan belang. Bijkomend voordeel is dat je dan een iets kleinere omvormer nodig hebt.
Wat met de terugverdientijd van zonnepanelen?
De kostprijs van PV-installaties is de laatste jaren gehalveerd zodat de terugverdientijd relatief kort blijft, zeker voor eigenaars met een evenwichtig stroomverbruik dat afgestemd wordt op de zon. Want je energiefactuur bepaalt grotendeels de terugverdientijd van jouw PV-installatie. De gemiddelde terugverdientijd in Vlaanderen bedraagt momenteel 7 jaar. Omdat de levensduur van zonnepanelen ongeveer 25 jaar bedraagt, kan je na de terugverdientijd dus nog vele jaren profiteren van gratis elektriciteit.
De optimale benutting van het systeem?
De grootste winst is weggelegd voor consumenten die heel bewust met hun energieverbruik omgaan. Want ook al wordt het stroomoverschot tegen vergoeding op het openbare net gezet, het beste rendement bekom je door energiebewust te leven, de stroomproductie en het verbruik ervan te spreiden en op elkaar af te stemmen. Slimme installaties en meettoestellen helpen je met de automatisatie hiervan. Denk hierbij aan monitors en slim gestuurde laadpalen, boiler, warmtepomp, airco, wasmachine of vaatwasser. Een thuisbatterij kan eventueel ook als buffer geïnstalleerd worden, maar we hebben onze bedenkingen met het effectieve rendement, de terugverdientijd en veiligheid.
Investeren in een groen klimaat
Zonnepanelen blijven een duurzame investering. Ze produceren groene stroom en verkleinen je ecologische voetafdruk. Op platte daken bieden zonnepanelen bovendien bescherming tegen UV straling waardoor de levensduur van je dakbedekking verlengd wordt. Naast dit voordeel vormen de panelen ook een soort buffer, waardoor ze -in beperkte mate natuurlijk – het verwarmen van onderliggende ruimtes tegengaan. Het totaalconcept wordt nog beter met een witte dakbedekking of groendak omdat ze de opbrengst van je installatie zelfs verhogen.
Wil je weten in welke mate jouw dak geschikt is voor zonnepanelen? Raadpleeg dan de zonnekaart hier.
Conclusie
Zonnepanelen blijven een rendabele en duurzame investering in Vlaanderen, zelfs zonder terugdraaiende teller. Door slim om te gaan met je energieverbruik en gebruik te maken van beschikbare premies, kun je de terugverdientijd optimaliseren en bijdragen aan een groenere toekomst. Wil jij energie- en prijsbewust bouwen of verbouwen? We helpen je graag!
